ZMYSŁ WZROKU- CO POWINNO CIĘ ZANIEPOKOIĆ?
Obecnie zmysł wzroku jest tym, który dominuje u współczesnego człowieka. Informuje nas bowiem gdzie jesteśmy, co się wokół nas dzieje i co może się wydarzyć. Nie zawsze tak było. Dominującym zmysłem u naszych porządków było powonienie. Dlaczego teraz to się zmieniło?
Wyjątkową cechą zmysłu wzroku jest dostarczanie nam informacji równocześnie o czasie, jak i przestrzeni. Znaczy to, że widzimy zarówno pojedyncze rzeczy (sekwencje), jak również cały obszar (globalnie, przestrzennie). Dzieje się tak zwłaszcza przy czytaniu kierując oczy z jednej grupy słów, na kolejną. Pozwala nam to bardzo szybko przetwarzać ogromny obszar przestrzeni.
Bodźcem, który pobudza i aktywizuje zmysł wzroku jest światło i zmiana jego natężenia. Wzrok jest to jedynie element całego zmysłu wzroku, jednak niezbędny do jego funkcjonowania. Zmysł wzroku rozwija się stopniowo w czasie naszego życia, w przeciwieństwie do samego wzroku, który jest wrodzony (widzimy, albo nie). Dorastając uczymy się rozumieć to co widzimy poprzez ruch. Pomagają nam w tym również wszystkie inne zmysły. Dysponowanie wieloma sensorycznymi szczegółami na temat tego co widzimy informuje nas o dobrym przebiegu integracji sensorycznej (np. smak i zapach pączka zanim go jeszcze ugryziemy).
Z czego składa się zmysł wzroku?
- Nieświadome mechanizmy wzroku (np. ostrość, dostrzeganie szczegółów, dostosowanie się z ciemnego do jasnego światła, wykrywanie ruchu itp.)
- Dyskryminacja wzrokowa (np. widzenie obwodowe, , relacje przestrzenne itp.)
Jakie objawy dysfunkcji zmysłu wzroku powinny nas zaniepokoić?
- Częste bóle głowy, zaczerwienione, piekące lub swędzące oczy
- Częste mruganie, pocieranie oczu, marszczenie powiek
- Widzenie zamazanych obrazków lub postaci
- zasłanianie oczu by nie widzieć wybranych rzeczy
- zamykanie lub zasłanianie jednego oka przy patrzeniu
- mrużenie oczu
- widzenie podwójnie
- trudności z przenoszeniem wzroku z jednego celu na drugi (np. zeszyt- tablica)
- przekrzywianie i obracanie głowy podczas czytania
- zbyt bliskie lub zbyt dalekie trzymanie książki od oczu
- obracanie lub przechylanie ciała przy słuchaniu innej osoby lub podczas oglądania TV
- trudności w wodzeniu wzrokiem za przedmiotem w ruchu np. piłką
- szybkie nudzenie się czytaniem
- czytanie bez zrozumienia
- słabe wyłapywanie różnic i podobieństw w obrazkach, słowach i przedmiotach
- opuszczanie pojedynczych słów lub całych linijek podczas czytania
- częste „gubienie” się w tekście czytanym
- trudności w zachowaniu odpowiedniego rozmiaru liter pisanych, odstępów między literami i wyrazami
- trudności w pisaniu ciągów liczbowych
- kłopoty w orientacji przestrzennej i aktywnościach z tym związanych, np. układanie puzzli
- brak umiejętności pisania prosto, w jednej linii
- słabe komponowanie rysunku na kartce
- często potyka się, obija o meble- zła ocena ułożenia przedmiotów w przestrzeni
- mylenie stron prawej z lewą
- słaba orientacja w terenie
- brak zrozumienia pojęć „góra-dół”, „przed-za” „pierwszy- drugi”, „przed-po”
- mylenie podobne początki lub końcówki wyrazów (nos-noc)
- unikanie jasnego światła, noszenie okularów przeciwsłonecznych
- poczucie nie komfortu wśród poruszających się ludzi lub przedmiotów
- szybkie męczenie się przy wykonywaniu szkolnych i sportowych zadań
- unikanie zajęć grupowych
- unikanie kontaktu wzrokowego
- niechęć do aktywności, zgłaszania się na lekcjach
Co możemy zrobić?
W momencie, gdy dysfunkcja wzroku ogranicza, a nawet hamuje rozwój podstawowych umiejętności wzrokowo- motorycznych i złożonego przetwarzania wzrokowego pomóc może:
- terapia zajęciowa oparta na integracji sensorycznej
- terapia wzroku- obejmuje działania sensoryczno- motoryczne i edukacyjne. Za pomocą soczewek lub pryzmatów terapia ta pomaga zintegrować informacje wzrokowe z informacjami z innych układów.
Jaki ma wpływ terapia?
Terapia wzmacnia kontrolę wzrokowo- motoryczną, dyskryminację wzrokową i koordynację oko- ręka. Pomaga ona w zgranym funkcjonowaniu oczu i ciała dziecka oraz zapobiega problemom wzrokowym związanym z nauką.
*** Tekst w oparciu o „Nie- zgrane dziecko” C.S. Kranowitz
